Franciszek Leżański urodził się 4. Lipca 1943 roku w Kasince Małej w rodzinie chłopskiej. Już jako młody chłopiec przejawiał zainteresowanie muzyką. Chociaż w jego domu nie było tradycji rodzinnego muzykowania on jednak ciągnął do muzyki ze wszystkich sił. Zamiłowanie do muzyki spotęgowało się kiedy zobaczył jako młody chłopiec orkiestrę z Kasinki Małej chodzącą po kolędzie. Wtedy zdecydował, że musi nauczyć się grać. Podstawy gry na instrumencie zdobył od ówczesnego organisty Kozy, który grał w tutejszym Kościele NMP w Kasince Małej. To właśnie ten organista nauczył go grać na puzonie.
Już jako dorosły człowiek, pracując w INCO w Mszanie Dolnej, w latach 1961- 1963 wstąpił do zespołu muzycznego prowadzonego przez Sławomira Gałuszkę z Mszany Dolnej. Tu dalej rozwijał swoje zdolności muzyczne przygrywając z zespołem na zabawach, weselach i uroczystościach zakładowych.
Powołanie do Reprezentacyjnej Orkiestry WP
W 1964 roku został powołany do wojska. Miał jednak dużo szczęścia - zauważono jego umiejętności muzyczne. Dostał się do Reprezentacyjnej Orkiestry Wojska Polskiego w Warszawie. W orkiestrze służył do 1966 roku. Tam wzbogacił swój warsztat muzyczny; wiele się nauczył.
Po powrocie z wojska założył swój prywatny warsztat stolarski, w którym świadczy usługi dla miejscowej ludności. Na stałe związał się z orkiestrą dętą z Kasinki Małej grając w niej na tenorze. Orkiestrze w tym czasie wiodło się różnie; były to czasy, kiedy większość mieszkańców wyruszyła „za chlebem” do zakładów w Polsce; część wyjechała aż do Ameryki. Osłabiło to orkiestrę. Jednak, dzięki takim ludziom jak Franciszek Leżański, orkiestrze udało się przetrwać trudny okres.
W 1968 roku żeniąc się z Marią Pyrz założył rodzinę. Dochowali się 5-cioro dzieci i 12 wnuków.
Przygoda z orkiestra dętą „Echo-Gór”
Dzięki swojemu zaangażowaniu i wiadomościom muzycznym w 1988 roku został mianowany kapelmistrzem Orkiestry Dętej „Echo Gór” z Kasinki Małej. Która liczy już ponad 100 lat . Orkiestra powstała bowiem w 1912 roku. Jej założycielem był Marcin Wróbel ze Dworu grający na puzonie. Instrumenty muzyczne i repertuar kupowano ze środków finansowych uzyskanych z organizacji festynów, zabaw ludowych, majówek i kolędy.
Początkowo orkiestra działała przy Parafii Nawiedzenia NMP w Kasince Małej. W latach 30 –tych XX wieku, gdy powstała jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, której naczelnikiem był Stanisław Lipień od Szczypki – grający od 1918 r na klarnecie Es – orkiestra przeszła pod zarząd OSP W Kasince Małej.
II Wojna Światowa, okupacja i lata powojenne spowodowały wiele strat personalnych i materialnych wśród członków orkiestry. Znowu nastał bardzo trudny okres dla jej dalszego funkcjonowania. Wielkie uznanie należy się śp, księdzu Stanisławowi Urydze, proboszczowi parafii w latach 1985 - 2001, który duchowo i materialnie wspierał orkiestrę, mobilizując ją do grania i dalszego rozwoju. To dzięki niemu, a także wielu innym Kasinczanom, obecnie orkiestra przeżywa rozkwit - pod każdym względem. Ale bez zaangażowania i poświęcenia Franciszka Leżańskiego ta orkiestra by nie działała. W chwili obecnej jej status prawny jest uregulowany uchwałą Walnego Zebrania OSP w Kasince Małej, przy której to jednostce orkiestra znalazła schronienie i pomoc materialną.
Jeżeli ktoś ocenia orkiestrę z pozycji koncertu to nie wie ile trudu organizacyjnego, wychowawczego musi włożyć kapelmistrz w przygotowanie tego koncertu. Każdy występ poparty jest wielogodzinnymi próbami i nauką gry młodych adeptów muzykowania. Pod kierownictwem kapelmistrza Franciszka Leżańskiego orkiestra z powodzeniem i dla dobra gminnej kultury kontynuowała swoją działalność artystyczną. Batutę kapelmistrza przekazał w 2013 roku w godne ręce Wojciecha Szczypki. Sam jednak nadal wspiera ją swoją grą.
Codzienna praca i funkcjonowanie orkiestry
Próby orkiestry odbywają się 2 razy w tygodniu; w środy i piątki w sali prób orkiestry mieszczącej się w lokalu remizy OSP w Kasince Małej. Próby prowadził i uczył rzemiosła muzycznego sam kapelmistrz Franciszek Leżański; w chwili obecnej pomaga nowemu kapelmistrzowi. Instrumenty muzyczne są w większości własnością orkiestry.
Franciszek Leżański podkreśla, że do najwytrwalszych sponsorów i orędowników orkiestry należą: Andrzej Marek Skolarus – przedsiębiorca z Kasinki Małej, Kanty Cież, Krzysztof i Agata Żądło, Urząd Gminy Mszana Dolna. W dużej mierze do jej prawidłowego funkcjonowania przyczynił się wspominany wyżej, nieżyjący już ks. Kanonik Stanisław Uryga, dla którego orkiestra była „oczkiem w głowie”, nie tylko z okazji świąt kościelnych.
Orkiestra dęta „Echo Gór” w Kasince Małej liczy na dzień dzisiejszy ponad 50 członków. Jest to, co warto podkreślić, zespół amatorów, zapaleńców, którzy chwile wolne od pracy zawodowej i nauki poświęcają na muzykowanie, kontynuując przeszło 100 – letnią tradycję zespołu, znacznie odmłodzona.
W orkiestrze grają nierzadko całe rodziny; ojciec i synowie, rodzeństwo, stwarza to bardzo rodzinną atmosferę wśród jej członków.
Orkiestra „Echo Gór” występująca w tradycyjnych zagórzańskich strojach, których znakomita większość jest dziełem miejscowego kuśnierza – Józefa Kotarby, jest prawdziwą dumą mieszkańców Kasinki Małej a także, poprzez liczne wyjazdy na terenie kraju i za granicę, wizytówką regionu i gminy Mszana Dolna. Tradycją stały się coroczne wyjazdy zespołu na uroczystości na Skałkę w Krakowie i ogólnopolskie dożynki w Częstochowie, oraz na uroczystości gminne i strażackie. Można dodać, że nie ma dzisiaj żadnej imprezy w kalendarzu uroczystości gminnych i rejonowych, na które „Echo Gór” nie byłoby zapraszane i w których nie brałoby udziału uświetniając je swoimi występami. Rokrocznie orkiestra uczestniczy także w Małopolskim Zlocie Ochotniczych Straży Pożarnych w Limanowej.
Ciekawy repertuar, góralski klimat wielu utworów i ogólna prezencja zespołu jest postrzegana jako niezwykle oryginalna, występy orkiestry gromadzą liczną widownię, która z aplauzem przyjmuje ich występy.
Orkiestra dęta „Echo Gór” z Kasinki Małej poprzez swoją działalność pełni rolę dydaktyczną w zakresie edukacji muzycznej młodego pokolenia oraz wychowawczą - kształcąc w swoich członkach zdrowe postawy moralne; ucząc odpowiedzialności, obowiązkowości i współpracy w zespole. Chroni i pielęgnuje dziedzictwo kulturowe i tradycje ziemi zagórzańskiej. Jest również dla młodzieży propozycją na pożyteczne spędzanie wolnego czasu i zapobieganie patologiom społecznym. Bardzo duża zasługa w tym jest Franciszka Leżańskiego, kapelmistrza i nauczyciela. To dzięki jego osobie młodzi ludzie nie wstydzą się muzyki, stroju i chętnie biorą udział w jej pracach.
Nagrody i odznaczenia
Orkiestra dęta Echo Gór działająca pod batutą Franciszka Lezańskiego za swoje zasługi odznaczona została “Złotym medalem za zasługi dla pożarnictwa”, a w 2004r. uhonorowana została Nagrodą Specjalną Ministra Kultury.
Franciszek Leżański za swoją społeczną działalność uhonorowany został Srebrnym Krzyżem Zasługi (26.05.2004r.) oraz Złotym Krzyżem Zasługi (04.01.2012r.), Brązowym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2012r.) oraz Złotym Medalem Za Zasługi Dla Pożarnictwa (2012r.). W 2008 roku odznaczony został medalem "Za Zasługi dla Gminy Mszana Dolna".
opr. Piotr Lulek
fot. archiwum prywatne Franciszka Leżańskiego, archiwum Urzędu Gminy Mszana Dolna
Franciszek Leżański z żoną
Zawarcie sakramentu małżeństwa
Echo Gór podczas koncertu w Kasinie Wielkiej
Echo Gór w Rzymie
.jpg)
