ks. prof. Krzysztof Kościelniak

ks. prof. Krzysztof Kościelniak odbiera tytuł profesora nauk humanistycznych z rąk Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego, 2005r., fot. Kancelaria Prezydenta

Krzysztof Tadeusz Kościelniak (ur. 7 sierpnia 1965 w Rabce^[1]) – ksiądz, profesor doktor habilitowany, profesor historii (historia Orientu, studia azjatyckie, islamistyka, historia religii, historia kościołów orientalnych)^[2]. Profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego (Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych^[3]), Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie (Wydział Teologiczny, Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego, Nauk Społecznych)^[4], Wyższego Seminarium Duchownego Zakonu Paulinów w Krakowie^[5].

Wykształcenie i staże naukowe

Wykształcenie podstawowe – Raba Niżna^[6] . Absolwent Technikum Leśnego w Starym Sączu (1985)^[7] , alumn Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej (1985-1991)^[8] i student Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (magisterium 1991^[9] , licencjat kościelny (w pragmatyce kościelnej stopień wyższy od magisterium) 1992^[10] . Dalsze studia: w Instytucie Filologii Orientalnej UJ (1995-1996), Ruprecht Karls Universität Heidelberg – Niemcy Institut für Sprachen und Kulturen des Vorderen Orients (1996-1997^[11] , Pontificio Istituto di Studi Arabi e d’Islamistica: Arabic Study Centre Cairo – Egipt (1997-1998); Franciscan Center of Christian Oriental Studies, Cairo – Egipt (1997-1998)^[12] . Doktorat z zakresureligiologii  1999: WT, PAT^[13] . Habilitacja z nauk humanistycznych z zakresu historii Orientu 2001: Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego, UPJPII)^[14] . Pobyt naukowy w Syrii (2002-2003: Arabic Teaching for Non-Arabic Speakers - Ministry of Eduction SAR – Damascus oraz Institut Français d'Etudes Arabes de Damas)^[15] . Przewód profesorski 2004/2005: Wydział Historii, Uniwersytet Jagielloński^[16] . Wiele krótszych lub dłuższych pobytów badawczych, m.in. w Syrii  (kilkanaście razy 2004-2011), w Rzymie  (styczeń-luty 2000), Polinezji Francuskiej (sierpień-wrzesień 2001), Londynie (2005/2006), Nowej Zelandii (styczeń-wrzesień 2008: Auckland, Christchurch). Badania mniejszości muzułmańskich w Xīnjiāng (Chiny, sierpień-wrzesień 2012) i Yala, Pattani, Narathiwat (południowa Tajlandia, wrzesień 2013) oraz mniejszości religijnych w Turcji (sierpień 2013, wrzesień 2015). 2016-2017 pobyt naukowy na Tajwanie^[17] ; wykładowca Fu Jen University, Tamkang University w Tajpej (2017)^[18].

Doświadczenie zawodowe

Zaangażowanie w Kościele katolickim

Święcenia kapłańskie 18.05. 1991 (kard. Franciszek Macharski, Katedra Wawelska)^[19] . Praca i pomoc duszpasterska: 1990-1991 (praktyka diakońska) Parafia św. Elżbiety Jaworzno-Szczakowa; 1991 – 1994 (wikary) Parafia Wniebowzięcia NMP w Oświęcimiu (Diecezja Bielsko-Żywiecka); 1994: inkardynacja do Archidiecezji Krakowskiej; 1995-1997 (miesiące letnie) Broc i Vuippens (Diocèse de Lausanne, Genève et Fribourg, Szwajcaria), 1997-1998 Latin Church of the Assumption Ataba, Muski, Kair (Apostolic Vicariate of Alexandria of Egypt, Egipt), 2002-2003 Franciscan Church Bab Toma, Damaszek (Apostolic Vicariate of Aleppo, Syria), od 2004 każdego roku diecezja Sankt Pölten (miesiące letnie) głównie Pfarrkirche Maria Himmelfahrt, Pöchlarn (Austria)^[20] . Podczas pobytów naukowych doświadczenie wspólnot katolickich w Niemczech, Anglii, Polinezji Francuskiej, Nowej Zelandii, Turcji i na Tajwanie. 1994-2010 (okresy pobytu w kraju) pomoc w Parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy – Kraków. Mieszka na terenie parafii Wszystkich Świętych w Krakowie (od 1995)^[21] oraz parafii św. Mikołaja w Skrzydlnej (diecezja tarnowska, od 2010 roku)^[22] .

Uniwersytet Jagielloński

Wykładowca od 2004, na Wydziale Stosunków Międzynarodowych i Studiów Politycznych: od 2005 prof. nadzwyczajny, od 2013 prof. zwyczajny^[23] ; od 2011 kierownik Katedry Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, członek Wydziałowej Komisji ds. Kadry „A” (ds. konkursów profesorskich) oraz Komisji ds. Oceny Okresowej oraz komisji ds. finansów (2012-2016)^[24] . Recenzent "Politeja" – czasopisma naukowego Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego^[25] . W latach 2012-2016 dyrektor Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu^[26] , przyczynił się do powstania unikatowego w Polsce kierunku studiów - Studia Azjatyckie oraz nowych modułów: Indii i Azji Południowej, Korei, Współczesnego Izraela obok istniejących (Chiny, Japonia, świat arabski)^[27] . Odbył kilkadziesiąt wizyt na uczelniach Bliskiego i Dalekiego Wschodu intensyfikując międzynarodową wymianę naukowo-dydaktyczną. Zorganizował i współorganizował kilkanaście studenckich obozów naukowych do Syrii, Maroka, Tajlandii, Malezji, Kurdystanu, Indonezji, Kambodży, Wietnamu i Laosu ^[28] .

Papieska Akademia Teologiczna (od 2009 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II)

Od 1994 pracownik wydziałów: Teologicznego (WT), Filozoficznego, Historii i Dziedzictwa Kulturowego, Nauk Społecznych, (obecnie WT, katedra Eklezjologii od 2011). W latach 1994 – 1995 - sekretarz WT oraz sekretarz Rady WT PAT. Asystent w Instytucie Ekumenii i Dialogu (1995-1998), adiunkt na WT (1999 – 2001)^[29] , adiunkt na Wydziale Historii Kościoła (2001 – 2005), prof. nadzwyczajny (2006 – 2009), prof. zwyczajny na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego (2009-2011). W latach 2004 - 2011 kierownik studium doktoranckiego na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII i kierownik Katedry Historii Religii Bliskiego Wschodu i Dalekiego Wschodu. Członek Zarządu Centrum Dialogu w Oświęcimiu (1999 – 2001); członek zarządu Instytutu Dialogu Międzykulturowego im. J.P. II w Krakowie (2010 – 2014). Założyciel i redaktor naczelny czasopisma naukowego "Orientalia Christiana Cracoviensia" (2009-2012; po 2012 roku periodyk ten zmienił swój profil^[30] ); założyciel i redaktor seriimonografii  , serii źródeł "Orientalia Christiana Cracoviensia - Monographie" i "Orientalia Christiana Cracoviensia – Fontes” (2010 – 2012)^[31] . 2005-2011 organizował studenckie obozy naukowe do Syrii^[32] .

Działalność ekspercka i informacyjna

Występował w roli eksperta na międzynarodowych forach m.in. na kongresie parlamentarzystów Unii Europejskiej w Wenecji (EPP Group)^[33] , w Katarze (Doha International Center for Interfaith Dialogue)^[34] , w Jordanii (Al-Rai Center for Studies, Jordan Europe Business Association)^[35] , w Chińskiej Akademii Nauk^[36] i Malezji (Islamic Science University of Malaysia)^[37] . Wygłosił ok. 110 referatów naukowych w języku polskim, angielskim, francuskim i niemieckim w Polsce i wielu krajach świata. Udzielił kilkudziesięciu wywiadów^[38] .

Dorobek naukowy

Autor ok. 120 publikacji naukowych (stan na rok 2016) w języku polskim, angielskim, francuskim, niemieckim i arabskim, w tym 18 monografii.

Współczesny islam i kraje muzułmańskie

Modernizacja islamu, demokratyzacja w krajach muzułmańskich

Analizuje modele modernizacji islamu w dynamicznym kontekście^[39] , procesy demokratyzacji w świecie islamu na przykładzie statusu mniejszości religijnych^[40] , elementy demokracji w świecie islamu^[41] , próby rozdziału religii od państwa w krajach muzułmańskich^[42] , różnice pomiędzy chrześcijańską a muzułmańską percepcją sekularyzacji^[43] oraz zakres jej praktycznego stosowania w krajach muzułmańskich^[44] .

Imigranci muzułmanie w Europie

Ukazał zróżnicowanie kulturowe, etniczne, mentalne muzułmanów-imigrantów w Polsce w latach 1989-2014^[45] . Usystematyzował perspektywy i problemy migracji muzułmanów do Europy^[46] .

Kondycja mniejszości muzułmańskiej w Indiach i Chinach

Przeanalizował konsekwencje nowej fazy muzułmańsko – hinduskiego konfliktu od powstania Bharatiya Janata Party^[47] . Przedstawił historię Apaka Hodży w szerokim kontekście historycznym i dyskusje wewnątrz muzułmańskiej wspólnoty Ujgurów w Chinach na jego temat^[48] .

Konsekwencje ekonomiczne „Wiosny Arabskiej”

Ukazał stan gospodarki Egiptu, Tunezji, Syrii i Libii w okresie tzw. „Wiosny Arabskiej” (2011-2013^[49] .

Osiągnięcia z zakresu islamistyki

Zagadnienia teologiczno-prawne islamu

Autor kilku pionierskich w Polsce prac z zakresów: tradycji muzułmańskiej^[50] , koncepcji czasu i kalendarza muzułmańskiego^[51] , demonologii koranicznej^[52] , koncepcji al-Aʿrāf ("czyśćca muzułmańskiego")^[53] . Twórca pierwszej w języku polskim tematycznej konkordancji do Koranu ^[54] . Ukazał hermeneutykę Koranu w świecie islamu (rozumienie objawienia, typy egzegezy i kontrowersje wokół krytycznego badania Koranu)^[55] , zasady i kryteria sunnickiej teologii muzułmańskiej^[56] oraz aspekty boskości człowieka według mistyka muzułmańskiego Farīda-ad-dīna ʿAṭṭāra Nīšāpūrīego (zm. 1221)^[57] . Przeprowadził również badania z zakresu uniwersalistycznych roszczeń islamu^[58] , eschatologii muzułmańskiej^[59] , problemu niewolnictwa w islamie^[60] , statusu prawnego kobiety w islamie^[61] , przetłumaczył i skomentował kilkanaście hadisów^[62] .

Interpretacje dżihadu

Badał zasadnicze rysy koncepcji dżihadu w ujęciu źródeł sunnickich (Koran, sunna) i ich współczesne modyfikacje w świecie islamu^[63] . Zaproponował dynamiczne i krytyczne ujęcie dżihadu w aspektach historycznym, teologicznym i dialogu życia^[64] .

Historia islamu

Autor dziejów Azji Środkowej od VI do XII wieku^[65] oraz dziejów Afryki subsaharyjskiej w średniowieczu^[66] w ramach Wielkiej historii Świata. Redaktor publikacji o osiągnięciach i porażkach Abbasydów (750-1258)^[67] , ukazał znaczenie historii w myśli muzułmańskiej^[68] , zrekonstruował opis grobu Mahometa w XVII wieku na podstawie relacji Polaków uprowadzonych do Egiptu^[69] , przeanalizował wkład prof. Tadeusza Lewickiego (1906-1992) do islamistyki i studiów nad dziejami Zachodniej Afryki^[70] .

Orientalne chrześcijaństwo

Chrześcijaństwo arabskie przed Mahometem

Autor monografii na temat arabskiego chrześcijaństwa przed Mahometem^[71] , analizował chrześcijaństwo wśród nomadów na pograniczach Syrii^[72] i chrześcijańskie piśmiennictwo arabskie przed powstaniem islamu^[73] .

Historia kościołów melkickiego i maronickiego

Napisał pionierską w Polsce historię chrześcijan kościoła melkickiego (katolickiego) od podboju muzułmańskiego Syrii (634) do podboju osmańskiego Bliskiego Wschodu (1516)^[74], ukazał konsekwencje IV krucjaty dla Kościoła melkickiego^[75] , wkład tego kościoła w kulturę arabską w średniowieczu^[76] oraz obecność melkitów w Azji środkowej, czyli poza tradycyjną ich lokalizacją^[77] . Przedstawił rolę kulturotwórczą kościoła maronickiego na Bliskim Wschodzie jako łącznika Wschodu ze Zachodem^[78] . Przebadał na źródłach wkład maronitów w słynny Statut Organiczny Libanu (Règlement) z 1861 oraz 1864 roku, sytuację maronitów do 1861 roku^[79] oraz zmiany statystyczne chrześcijan w Libanie i Syrii w dwudziestym wieku^[80] .

Koptowie, chrześcijaństwo współczesnego Egiptu i Turcji

Przeanalizował podstawy i przemiany tożsamości Koptów^[81] , pluralizm kościoła katolickiego w Egipcie, na który składa się kilka kościołów unickich a także bogactwo zgromadzeń i zakonów^[82] . Ukazał problemy mniejszości chrześcijańskiej w Turcji, których przyczyną są m.in. przyjęte formy wdrażania laicyzacji ^[83] .

Historia kondycji kościołów chrześcijańskich na ziemiach islamu

Ukazuje problemy chrześcijan na ziemiach islamu przed Wyprawami krzyżowymi (ograniczenia i prześladowania w epoce Umajjadów i Abbasydów)^[84] , przedstawił mozaikę kościołów przedchalcedońskich i ich dalsze dzieje w kontekście islamu^[85] , ukazał sinusoidę kondycji chrześcijan na ziemiach islamu^[86] , zburzenie bazyliki Grobu Pańskiego w Jerozolimie i prześladowania chrześcijan za panowania kalifa Al—Hakima (996—1021)^[87] .

Islam a chrześcijaństwo

Komparatystyka źródeł religijnych islamu i chrześcijaństwa

Demonologia koraniczna

W monografii pt. Złe duchy w Biblii i Koranie^[88] ukazał sposób wykorzystania schematu demonologii biblijnej przez Mahometa. Odkrył nowe ogniwa w procesie przenikania idei demonologii biblijnej do Koranu - apokryficzną Ewangelię Bartłomieja 52-55. Wykazał tendencje monofizyckie w demonologii koranicznej, oraz sugeruje, że niemal cała terminologia demonologii koranicznej przeszła przez środowisko etiopskie (język ge‘ez). Kolejne zapożyczenia w demonologii koranicznej z tradycji apokryficznych, tym razem z Testamentu Salomona, przedstawił m.in. na 22 kongresie L’Union Européene des Arabisants et Islamisants (UEAI) w 2004 roku^[89] .

Interakcje sunny (tradycji muzułmańskiej) z chrześcijaństwem

Autor pracy Tradycja muzułmańska na tle akulturacji chrześcijańsko—islamskiej od VII do X wieku^[90] , która zdaniem prof. Janusza Daneckiego „po raz pierwszy w literaturze światowej dokonuje obszernej analizy zapożyczeń nowotestamentowych w hadisach”^[91] . Tematem tym zajął się również w innych publikacjach^[92] . Opublikował też badania dotyczące interakcji Koranu z przedislamskimi arabskimi wierzeniami politeistycznymi i chrześcijańskimi^[93] , ukazał chrześcijańskie wpływy na muzułmańską antropologię we wczesnym średniowieczu na przykładzie wybranych tradycji^[94] .

Elementy biblijne i wczesnochrześcijańskie w Koranie

Na nowo zinterpretował zakres staro- i nowotestamentowych zapożyczeń w Koranie^[95] , wysunął hipotezę o wpływach chrześcijańskich na niektóre muzułmańskie interpretacje al-Aʿrāf („czyśćca muzułmańskiego”)^[96] oraz wykazał elementy wczesnochrześcijańskie (patrystyczne) w Koranie^[97] .

Dialog muzułmańsko-katolicki w kontekście praw człowieka

Opowiada się przede wszystkim za dialogiem życia (w mniejszym stopniu za dogmatycznym. ^[98] . Zwraca uwagę na najbardziej istotne i praktyczne elementy tego dialogu, tzn. respektowania przez obie strony praw człowieka oraz zasad wzajemności i sprawiedliwości. Realność i owocność dialogu chrześcijańsko-muzułmańskiego upatruje w pełnej akceptacji tych praw. Wykazuje elementy praw człowieka w źródłach islamu, które winny być inspiracją do pełnej akceptacji Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka przez muzułmanów^[99] . Wydobywa też z historii Libanu (1861-1945) przykład dialogu życia chrześcijan i muzułmanów różnych denominacji w jednym organizmie politycznym^[100] .

Historia relacji muzułmańsko-chrześcijańskich

Opublikował w Malezji badania na temat polskich doświadczeń w zakresie koegzystencji chrześcijan z wyznawcami islamu^[101] oraz w Jordanii tekst na temat wkładu jordańskich chrześcijan i polskich muzułmanów do ich środowisk życia^[102] . Przeanalizował źródła dotyczące okoliczności przejęcia bazyliki św. Jana Chrzciciela w Damaszku przez muzułmanów (obecnie meczet Umajjadów)^[103] , dynamizm akulturacji muzułmańsko - chrześcijańskiej w pierwszych wiekach islamu na Bliskim Wschodzie^[104] , kulturę i religię na Bliskim Wschodzie w pierwszych wiekach islamu^[105] , polemiki muzułmańsko-chrześcijańskie^[106] , przebieg i konsekwencje muzułmańskiego najazdu na Rzym w 846 roku^[107] , czynniki destrukcyjne chrześcijaństwa na ziemiach islamu przed wyprawami krzyżowymi^[108] , ambiwalencję kondycji chrześcijan na ziemiach islamu^[109] , zniszczenie bazyliki Grobu Pańskiego (1009)^[110] . Odnalazł relację na temat Polaków uprowadzonych jako dzieci do Egiptu (w opisie franciszkanina Antoniego Gonzalesa z 1673 roku)^[111] , zinterpretował pochwałę krzyżowców ze strony muzułmanina Ibn Dżubajra (zm. 1217), który chwalił krzyżowców za dobre traktowanie muzułmanów^[112] . Ukazał znaczenie  franciszkanów w Ziemi Świętej w epoce mameluckiej^[113] , naśladownictwo islamskiej ideologii dżihadu w „Tactica” cesarza Leona VI (886—912) w kontekście zmagań bizantyjsko—muzułmańskich od VII do X wieku^[114] , działalność misyjną kościołów protestanckich na terenie wschodnich prowincji Imperium Osmańskiego w I połowie XIX^[115], wpływy zachodnie na kształtowanie się ustroju Libanu w drugiej połowie XIX wieku^[116] . Autor studium historyczno-porównawczego na temat sekularyzacji w ujęciu islamu i katolicyzmu^[117] oraz analiz porównawczych chrześcijaństwa i islamu^[118] .

Historia i teologia religii, religioznawstwo

Autor serii podręczników z zakresu religioznawstwa pt. Religie współczesnego Bliskiego i Dalekiego Wschodu: tom pierwszy omawia złożony obraz zjawiska religii^[119] , tom drugi obszerny zarys hinduizmu ^[120] . Autor podręcznika z zakresu katolickiej teologii religii^[121] oraz współautor dwóch podręczników z zakresu teologii fundamentalnej^[122] . Dokonał analizy porównawczej z zakresu idei męczeństwa w kilku religiach świata^[123] . Przedstawił kontakty starożytnych Egipcjan z kulturą nomadyczno-arabską^[124] oraz elementy demonologii staroegipskiej w wierzeniach arabskich^[125] .

Biblistyka

Publikacje z tego zakresu pochodzą przede wszystkim ze wczesnej aktywności naukowej; dotyczą głównie demonologii biblijnej. Autor monografii na temat zła osobowego w Biblii^[126] , egzegezy fragmentów Ewangelii Jana gdzie występuje określenie άρχων του̃ κόσμου τούτου („władca tego świata”)^[127] . Badał powiązania terminologii demonologii biblijnej z innymi starożytnymi kulturami^[128] , polemizował z tezą o zapożyczeniu całej demonologii biblijnej z demonologii perskiej^[129] . Obok demonologii zajął się egzegezą Modlitwy Pańskiej i kilku innych fragmentów Nowego Testamentu w kontekście ich zapożyczeń w tradycji muzułmańskiej^[130] .

Członkostwo w organizacjach naukowych

Członek L'Union Europeene des Arabisants st Islamisants (UEAI)^[131] ; członek Komisji Orientalistycznej PAN^[132] , w latach 2011-2014 zasiadał w Prezydium Komisji Orientalistycznej PAN^[133] ; członek Towarzystwa Naukowego Australii, Nowej Zelandii i Oceanii^[134] ; członek Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce^[135] i Polskiego Towarzystwa Teologicznego (Sekcja Teologii i Sekcja Historii Kościoła)^[136] .

Odznaczenia i nagrody

Kilkakrotnie Nagroda I, II, III stopnia Rektora UJ oraz Rektora UPJPII; Srebrny Medal KEN 2012^[137] .

Publikacje i źródła na temat ks. prof. Krzysztofa Kościelniaka

• 'Oxford Encyklopedia - Osobistości Rzeczypospolitej Polskiej – hasło: Krzysztof Kościelniak, Londyn: An Oxford Encyclopedia Publication 2016, s. 555-556 (przedstawienie zasadniczych osiągnięć K. Kościelniaka do 2016 roku);
• , ﻴﺎﻨﻮﺵ ﺪﺍﻨﺴﻜﻲ, ﺍﻠﺪﺮﺍﺴﺎﺖ ﺍﻠﻌﺮﺒﻴﺔ ﻮ ﺍﻹﺴﻼﻣﻴﺔ ﻔﻲ ﺒﻮﻠﻮﻨﻴﺎ, ﻣﺆﺘﻣﺭ ﺁﻔﺎﻖ ﺍﻋﻼﻗﺎﺖ ﺍﻷﺭﺩﻧﻴﺔ ﺍﻠﺒﻮﻠﻨﺪﻴﺔ ,٤٣-٦٩ , عمّان: الجامعة الأردن ٢٠١١, ١٥ ﻜﺎﻨﻮﻦ ﺍﻷﻮﻝ ٢٠١٠ (opis dorobku islamistycznego ks. prof. K. Kościelniaka, s. ٦٥-٦٦
• Polska Bibliografia Naukowa PBN, (kompletny wykaz opublikowanych prac naukowych Krzysztofa Kościelniaka): Krzysztof Kościelniak [data dostępu 12.07.2016].
• Academia, Krzysztof Kościelniak - Jagiellonian University - Department of Middle and Far East Studies [data dostępu 12.07.2016] (większość publikacji naukowych Krzysztofa Kościelniaka on line).
• K. Kaucha, Kościelniak Krzysztof, w: Leksykon teologii fundamentalnej, red. M. Rusecki i inni, Lublin-Kraków 2002, s. 653-654 (omówienie zasadniczych osiągnięć naukowych K. Kościelniaka do 2001);
• J. Hauziński, Badania nad dziejami świata islamu w Polsce po 1945 roku, w: T. Majda (red.), Szkice z dziejów polskiej orientalistyki, t. V., Warszawa 2010, s. 69-70 (omówienie zasadniczych osiągnięć K. Kościelniaka w badaniach nad historią islamu i chrześcijaństwa orientalnego do 2008 roku);
• D. Rosiak, Ziarno i krew. Podróż śladami bliskowschodnich chrześcijan, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2015, wstęp (wspomnienia ze spotkania z ks. Krzysztofem Kościelniakiem) (data dostępu 29.12.2016)
• International Institute of Advanced Islamic Studies (IAIS) Malaysia, Kuala Lumpur, Krzysztof Kościelniak, w: link [data dostępu 10.07.2016].
• Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu, Ks. prof. dr hab. Krzysztof Kościelniak[data dostępu 12.07.2016].
• Krzysztof Kościelniak, Dorobek naukowy Katedry Historii Religii Bliskiego i Dalekiego Wschodu [data dostępu 22.03.2011].
• Sprawozdanie dziekana Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ z kadencji 2012-2016 [data dostępu 21.07.2016].
• M. Rzepka, 8th Doha Conference on Interfaith Dialogue, w: Vita Academica 6(60)2010, s. 26; link [data dostępu 25.06.2016].
• Instytut Bliskiego I dalekiego Wschodu UJ, Wydarzenia [data dostępu 20.07.2016]
• Instytut Bliskiego I dalekiego Wschodu UJ, Galerie i blogi [data dostępu 20.07.2016].
• Rozmowy Teofila: Rozmowa A. Dobrzyńskiego OP z ks. Krzysztofem Kościelniakiem - Dlaczego warto zajmować się islamem?, w: „Teofil – Pismo Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Dominikanów” 24(2006) s. 23-41 link , [data dostępu 12.07.2016].
• Rozmowa o dialogu chrześcijańsko-muzułmańskim J. Bocheńskiej z ks. prof. Krzysztofem Kościelniakiem, w: „Tolerancja.pl” w:rozmowa [data dostępu 12.07.2016].
• Dialog życia. Rozmowa ks. dr Piotra Gąsiora z ks. prof. Krzysztofem Kościelniakiem, w: „Niedziela Ogólnopolska” 48/2006 , s. 13-14 dialog, [data dostępu 18.07.2016].
• Co mamy przemilczać?! Z ks. prof. dr. hab. Krzysztofem Kościelniakiem - islamoznawcą, wykładowcą na Papieskiej Akademii Teologicznej - rozmawia ks. Piotr Gąsior, „Niedziela Ogólnopolska” 43/2006 , s. 18-19 Co mamy przemilczać?! [data dostępu 12.07.2016].
• Radość w Rabie Niżnej – mieszkańcy są dumni z ks. Prof. Krzysztofa Kościelniaka, w: Gazeta krakowska – nowosądecka, 16. XII. 2005, s. 1-2.
• Ksiądz Profesor z Raby Niżnej – specjalista od islamu i świata arabskiego, w: Nasza Gmina Mszana Dolna 4(2005) s. 9.
• 30 przesiadek. Wspomnienia studentów z wyjazdu naukowego do Syrii, w: „Patos” cz. I 4(2005) s. 16-17; cz. II 1(2006) s. 14-15.

Przypisy

1.  Por. Duchowieństwo diecezjalne oraz członkowie męskich instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego 2001, Ząbki: Apostolicum 2002, s. 255

2.  Por. Oxford Encyklopedia - Osobistości Rzeczypospolitej Polskiej – hasło: Krzysztof Kościelniak, Londyn: An Oxford Encyclopedia Publication 2016, s. 555.

3.  Por. Rada Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ [data dostępu 12.07.2016].

4.  Por. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Krzysztof Kościelniak, [data dostępu 12.07.2016].

5.  Por. Wyższe Seminarium Duchowne Zakonu Paulinów, Wykładowcy [data dostępu 13.07.2016]

6.  Por.: Ksiądz Profesor z Raby Niżnej – specjalista od islamu i świata arabskiego, w: „Nasza Gmina Mszana Dolna” 4(2005) s. 9; Radość w rabie Niżnej – mieszkańcy są dumni z ks. Prof. Krzysztofa Kościelniaka, w: „Gazeta krakowska – nowosądecka”, 16. XII. 2005, s. 1-2.

7.  Specjalizacja: hodowla lasu, kurs pilarza: praca dyplomowa Wpływ pszczoły miodnej Apis mellifera na gospodarkę leśną. Absolwent w latach 1980-1985. Zob. Technikum Leśne (Stary Sącz), klasa 1980-1985 – mgr Zofia Sejud [data dostępu 13.07.2016].

8.  Por. Rocznik św. Rafała Kalinowskiego, Kapłani wyświęceni w Katedrze na Wawelu 18 maja 1991 roku [data dostępu 14.07.2016].

9.  Magisterium z teologii biblijnej 1991: Sens teologiczny określenia ο άρχων του̃ κόσμου τούτου w Ewangelii św. Jana pod kierunkiem o. prof. dr hab. Augustyna Jankowskiego OSB (1916-2005); wyróżnione, opublikowane, publikacje otrzymały międzynarodowe recenzje. Por.: Sąd Ducha Świętego - Egzegeza i teologia J 16 8-11, w: „Collectanea Theologica” 69(1999) s. 5-21; [data dostępu 15.07.2016]; Sens ironiczny określenia „Władca tego świata” w Ewangelii św. Jan w: „W Nurcie Franciszkańskim” 8(1999) s. 47-57 [data dostępu 23.07.2016]; Sąd nad światem i uwielbienie Chrystusa – egzegeza i teologia J 12, 28-31 [data dostępu 18.07.2016], w: „W Nurcie Franciszkańskim” 9(2000) s. 7-15 . Recenzje w: „New Testament Abstracts”/ Cambridge/; „International Review of Biblical Studies”/Leiden-Boston/; por. Por. „New Testament Abstracts”/ Cambridge/ 44(3/2000) s. 488; „International Review of Biblical Studies”/Leiden-Boston/ 48(2001-2002) s. 385.

10.  Licencjat w pragmatyce uczelni papieskich nie jest stopniem zawodowym, lecz stopniem naukowym wyższym od stopnia magistra; tylko magistrzy—licencjaci dopuszczani są do rygorozum doktorskiego. Napisał pracę pt. Dialog z ateistami według Henri de Lubaca na tle ewolucji stosunku Kościoła do niewierzących pod kierunkiem ks. prof. dr hab. Łukasza Kamykowskiego (ur. 1951), częściowo opublikowany; por.Człowiek - filozofia – Bóg, Kraków 1999, s. 19-40.

11.  Por. The Final Conferance of the Mobility Joint European Project - Tempus PHARE, Student Mobility for the Study of Religious Interaction: CHRISTIANITY - JUDAISM - ISLAM , [data dostępu 20.07.2016] , Kraków: UNUM 1998, s. 119 .

12.  Por.:  Oxford Encyklopedia - Osobistości Rzeczypospolitej Polskiej – hasło: Krzysztof Kościelniak, Londyn: An Oxford Encyclopedia Publication 2016, s. 555; International Institute of Advanced Islamic Studies (IAIS) Malaysia, Kuala Lumpur, Krzysztof Kościelniak,, [data dostępu 10.07.2016].

13.  Doktorat pt. Wpływ demonologii biblijnej na koraniczne koncepcje szatana w kontekście oddziaływań religii starożytnych napisany pod kierunkiem ks. prof. dr hab. Łukasza Kamykowskiego (konsultowany z profesorami Ruprecht Karls Universität w Heidelbergu (prof. Raif Georges Khoury [ur. 1936] – Islamwissenschaft, Stefan Mario Maul [ur. 1958] Assyriologie), opublikowany. Por. Złe duchy w Biblii i Koranie - wpływ demonologii biblijnej na koraniczne koncepcje szatana w kontekście oddziaływań religii starożytnych , [data dostępu 1.07.2016], Kraków: UNUM 1999, ; recenzje: „New Testament Abstracts”/Cambridge/ 44(3/2000) s. 626; „Ateneum Kapłańskie”/Włocławek/ 2(2000) s. 389; „Ruch Biblijny i Liturgiczny”/ Kraków/ 56(2003) s. 150-153; „Warszawskie Studia Teologiczne”/ Warszawa/ 12(1999) s. 341-342; „Nomos” 6/27(1999) s. 174-177; The Final Conferance of the Mobility Joint European Project - Tempus PHARE, Student Mobility for the Study of Religious Interaction: CHRISTIANITY - JUDAISM - ISLAM, Kraków: UNUM 1998, s. 119.

14.  Na podstawie dorobku naukowego i monografii Tradycja muzułmańska na tle akulturacji chrześcijańsko-islamskiej od VII do X wieku. Geneza, historia i znaczenie zapożyczeń nowotestamentowych w hadisach, Kraków: UNUM 2001.

15.  Studia j. arabskiego i kwerenda źródeł w Arabic Teaching for Non-Arabic Speakers - Ministry of Eduction SAR – Damascus oraz w Institut Français d'Etudes Arabes de Damas. Por. Oxford Encyklopedia - Osobistości Rzeczypospolitej Polskiej – hasło: Krzysztof Kościelniak, Londyn: An Oxford Encyclopedia Publication 2016, s. 555.

16.  Na podstawie dorobku naukowego i monografii Grecy i Arabowie. Historia Kościoła melkickiego (katolickiego) na ziemiach zdobytych przez muzułmanów , [data dostępu 10.07.2016] (634-1516), Kraków: UNUM 2004 .

17.  Badania: The future of the Vatican-Taiwanese relations in the context of the triangular negotiations between Taiwan, the Vatican and the People's Republic of China.

18.  Por. Oxford Encyklopedia - Osobistości Rzeczypospolitej Polskiej – hasło: Krzysztof Kościelniak, Londyn: An Oxford Encyclopedia Publication 2016, s. 555.

19.  Por. Rocznik św. Rafała Kalinowskiego, Kapłani wyświęceni w Katedrze na Wawelu 18 maja 1991 roku [data dostępu 14.07.2016].

20.  Pracował w Brand-Nagelberg, Sieghartskirchen, Yspertal i Pöchlarn. Por. Wahrzeichen in Ordning renoviert, w: 20 Jahre Weinherbst Niederösterreich [data dostępu 20.07.2016].

21.  Por. Kraków – Parafia Wszystkich Świętych [data dostępu 20.07.2016].

22.  Por. Parafia św. Mikołaja w Skrzydlnej , Boże Ciało w Skrzydlnej, [data dostępu 12.09.2016].

23.  Por. Rada Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ [data dostępu 12.07.2016].

24.  Por. Sprawozdanie dziekana Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ z kadencji 2012-2016 [data dostępu 21.07.2016].

25.  Por. Politeja – recenzenci [data dostępu 12.07.2016].

26.  Por. Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ, Krzysztof Kościelniak, [data dostępu 10.07.2016].

27.  Por. Ks. prof. dr hab. Krzysztof Kościelniak - Dyrektor Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ, O Instytucie… [data dostępu 12.07.2016].

28.  Zob. Kronikę wydarzeń Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu [data dostępu 20.07.206] w: Wydarzenia oraz Galerie i blogi, w: [data dostępu 20.07.2016].

29.  Por. Krzysztof Kościelniak, w: Skrócony Katalog Duchowieństwa i Kościołów Archidiecezji Krakowskiej 1997, Kraków: Wydawnictwo Św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej 1997; Krzysztof Kościelniak, w: Informator Archidiecezji Krakowskiej-Parafie i Kościoły 2000, Kraków: Kraków: Wydawnictwo Św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej 2001.

30.  Zgodnie z ideą założyciela "Orientalia Christiana Cracoviensia" prof. Krzysztofa Kościelniaka, czasopismo to jako unikatowe miało być poświęcone wyłącznie historii i dziedzictwu chrześcijaństwa orientalnego na Bliskim, Środkowym i Dalekim Wschodzie. Po afiliacji prof. Krzysztof Kościelniaka na pierwszy etat UJ, "Orientalia Christiana Cracoviensia" znacząco zmieniły swój profil mimo sprzeciwów niektórych członków komitetu redakcyjnego (m.in. prof. Jerzy Hauzińskiego). Obecnie "Orientalia Christiana Cracoviensia" publikuje niewiele tekstów z zakresu orientalnego chrześcijaństwa koncentrując się na tematyce związanej bardziej z rosjoznawstwem, polskimi kresami wschodnimi i prawosławiem. Obecnie trwają przygotowania w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ do wskrzeszenia i kontynuacji pierwotnej idei "Orientalia Christiana Cracoviensia" pod innym tytułem. Zob. założenia "Orientalia Christiana Cracoviensia": K. Kościelniak, Orientalia Christiana Cracoviensia, Ex oriente Lux - Światło przychodzi ze wschodu. Chrześcijańskie Kościoły Wschodnie. Ziemia święta. Jerozolima. Grecja. Turcja. Cypr. Egipt. Etiopia. Palestyna. Jordania. Liban. Syria. Irak. Iran. Gruzja. Armenia. Indie. Historia. Liturgia. Sztuka. Duchowni. Patriarchaty. Modlitwa. Ekumenizm. Z życia Kościołów, w: Orientalia Christiana Cracoviensia [data dostępu 17.07.2016]; Dorobek naukowy Katedry Historii Religii Bliskiego i Dalekiego Wschodu [data dostępu 22.03.2011].

31.  Dorobek naukowy Katedry Historii Religii Bliskiego i Dalekiego Wschodu,[data dostępu 22.03.2011]. Serie te zostały wygaszone po afiliacji prof. Krzysztof Kościelniaka na pierwszy etat UJ.

32.  Por. 30 przesiadek. Wspomnienia studentów z wyjazdu naukowego do Syrii, w: „Patos” cz. I 4(2005) s. 16-17; cz. II 1(2006) s. 14-15

33.  Forms of dialogue supporting tolerance. Human rights in the context of inter-religious dialogue, wykład wygłoszony podczas międzynarodowej konferencji An Identity of Values for Europe. Dialogue between the EPP Group and Churches and Religious Institutions, Venice, Italy 20.11.2009. Por. Lissabon-Vertrag: Religionsvertreter und EU-Politiker vereinbaren intensivere Zusammenarbeit. Vertreter verschiedener Religionen und christdemokratische EU-Politiker haben eine engere Zusammenarbeit in zahlreichen Politikfeldern vereinbart, w: Lissabon-Vertrag [data dostępu 18.07.2016].

34.  Prowadził sesję Enhancung the education system to build a religiously balanced international society podczas 8th Annual Doha Conference on Interfaith Dialogue, Doha (Katar) 18.10. 2010. Por. M. Rzepka, 8th Doha Conference on Interfaith Dialogue, w: Vita Academica 6(60)2010, s. 26; link [data dostępu 25.06.2016].

35.  Referat The new EU economic strategy towards Arab countries, międzynarodowe forum ekonomiczne Future relations between Poland and the Arab World, Al-Rai Center for Studies, Amman, 13.05.2013. Uczestnik dyskusji Jordan Europe Business Association (JEBA) 14.05. 2013. Por.Embassy of the Republic of Poland, Seminar on the Future of Polish-Arab Relations [data dostępu 22.07.2016];[1] , [data dostępu 12.07.2016]).

36.  Dyskusja panelowa na temat możliwości zawarcia porozumienia Chin z Watykanem, Chińska Akademia Nauk (Pekin,12. 2014), por. Zebranie Rady Programowej Instytutu Konfucjusza [data dostępu 12.07.2016].

37.  Wykład pt. Faith Dialogue in the contemporary Muslim-Christian relationship. Polish experience wygłoszony na Islamic Science University of Malaysia (Universiti Sains Islam Malaysia), Kuala Lumpur dn. 30.08.2012. Por. International Institute of Advanced Islamic Studies (IAIS) Malaysia, Kuala Lumpur, Krzysztof Kościelniak, w: link,[data dostępu 10.07.2016].

38.  Por. np.: Rozmowy Teofila: Rozmowa A. Dobrzyńskiego OP z ks. Krzysztofem Kościelniakiem - Dlaczego warto zajmować się islamem?, w: „Teofil – Pismo Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Dominikanów” 24(2006) s. 23-41 Rozmowy Teofila, [data dostępu 12.07.2016]; Rozmowa o dialogu chrześcijańsko-muzułmańskim J. Bocheńskiej z ks. prof. Krzysztofem Kościelniakiem [data dostępu 12.07.2016] w: „Tolerancja.pl”; Dialog życia. Rozmowa ks. dr Piotra Gąsiora z ks. prof. Krzysztofem Kościelniakiem, w: „Niedziela Ogólnopolska” 48/2006 , s. 13-14 Dialog życia [data dostępu 18.07.2016]; Co mamy przemilczać?! Z ks. prof. dr. hab. Krzysztofem Kościelniakiem - islamoznawcą, wykładowcą na Papieskiej Akademii Teologicznej - rozmawia ks. Piotr Gąsior, „Niedziela Ogólnopolska” 43/2006 , s. 18-19 link [data dostępu 12.07.2016].

39.  Uwzględnił nie tylko racje przemawiające za tym fenomenem (teoretyczno-praktyczne wymiary perspektywy Zachodu) ale przede wszystkim wykazał konieczność nieustannej rewizji postulatów modernizacji islamu, tak by nie tworzyły nowego „dyktatu” Zachodu powodującego wzrost nastrojów fundamentalistycznych i pan-islamskich. Por. (Modernizacja islamu – fenomen świata muzułmańskiego czy polityczny cel Zachodu? ,[data dostępu 11.07.2016]), w: B. Bednarczyk, Z. Pasek, P. Stawiński; Religia a stosunki międzynarodowe, Kraków 2010, s. 145-160 Państwo, religia i wspólnota. Wybrane zagadnienia z procesów modernizacji na Bliskim Wschodzie, red. K. Kościelniak, Kraków: UNUM 2010. (link).

40.  Por.:(Change and Stability. State, Religion and Politics in the Middle East and North Africa) , ed. K. Kościelniak, Kraków 2010 Dillemas of democracy In the Middle East. Izrael, Jordan, Turkey, ed. K. Kościelniak, Kraków 2010; Change of Coptic Identity, w: Change and Stability. State, Religion and Politics in the Middle East and North Africa, ed. K. Kościelniak, s. Kraków 2010, s. 77-92 (link , [data dostępu 13.07.2016]); (Przemiany tożsamości koptyjskiej ,[data dostępu 8.07.2016]) , w: Państwo, religia i wspólnota. Wybrane zagadnienia z procesów modernizacji na Bliskim Wschodzie, red. K. Kościelniak, Kraków 2010, s. 185-200.

41.  Por. Relacja państwo-religia w ujęciu islamu i katolicyzmu. Studium historyczno-porównawcze na temat sekularyzacji, w: „Analecta Cracoviensia” 34(2002) s. 329-352.

42.  Por.(The range of religious liberties of the Christian minorities in the Republic of Turkey in the background of the political changes in the 20th century and the beginning of the 21st century , [data dostępu 12.07.2016]), w: Dillemas of democracy In the Middle East. Israel, Jordan, Turkey, ed. K. Kościelniak, Kraków 2010, 181-196; ; Status prawny chrześcijan w Turcji (2008) na tle zmian politycznych w XX wieku i najnowszych dyrektyw unijnych, w: Lex tua veritas, Kraków 2010, s. 831-847.

43.  Por. Relacja państwo-religia w ujęciu islamu i katolicyzmu. Studium historyczno-porównawcze na temat sekularyzacji, w: „Analecta Cracoviensia” 34(2002) s. 329-352.

44.  Por.(Dżihad. Święta wojna w islamie. Związek religii z państwem. Islam a demokracja. Chrześcijanie w krajach muzułmańskich , [data dostępu 17.07.2016]), Kraków 2002

45.  Por. Muzułmanie polscy. Religia i kultura, Kraków: M 2015.

46.  Zjazd Stowarzyszenia Teologów Moralistów Zakopane, 12-14 czerwca 2016, referat: Migracja muzułmańska w Europie. Perspektywy i problemy integracji, [złożony do druku 2016], por. plan zjazdu STM [data dostępu 10.07.2016].

47.  Por.Implikacje religijnego nacjonalizmu hinduskiego Bharatiya Janata Party (BJP) dla społeczności muzułmańskich Indii , [data dostępu 12.07.2016] , w: M. Pycińska, K. Wiciarz (red.), Nacjonalizm i religia. Refleksje nad uniwersalnością pojęć i teorii w kontekście badań Azji i Afryki Północnej, Kraków: UNUM 2013, s. 203-222 9 .

48.  Apak Hodża i jego mauzoleum (ئاپاق خوجا مازار) w Kaszgarze jako elementy pamięci zbiorowej Ujgurów (ok. 1695-2015), w: Na szlakach dwóch światów, red. A. Tetrycz-Puzio, Słupsk 2016: Wyd. Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku, s. 291-315.

49.  Por.: The Economic Aspects of the Arab Spring. Th EU’s New Partnership and Strategy , [data dostępu 12.07.2016] w: K. Bojko (red.), Poland-Jordan-European Union: A New Role of Europe in the Middle East after the Arab Spring, Amman 2013, s. 63-82 ; The new EU’s economic strategy towards Arab countries ,[data dostępu 13.07.2016], w: K. Bojko, K. Shorgan, S. Abudayeh (red.), Past – Present – Future. Bonds between Poland and Jordan – Europe and the Arab World, Amman 2013, s. 59-81.

50.  Por.: Tradycja muzułmańska na tle akulturacji chrześcijańsko-islamskiej od VII do X wieku. Geneza, historia i znaczenie zapożyczeń nowotestamentowych w hadisach , [data dostępu 10.07.2016], Kraków: UNUM 2001; Sunna, hadisy i tradycjoniści. Wstęp do tradycji muzułmańskiej, Kraków: UNUM 2006 ; m.in. utrwalił na gruncie j. polskiego rozróżnienie pomiędzy terminami „tradycjonista” a „tradycjonalista”, zob. Recenzja: Wstęp do tradycji muzułmańskiej, „Antologia Islamska” 2007, s.1-7, w: Recenzja [data dostępu 23.06.2016].

51.  Por. Czas i historia w islamie. Kalendarz i podstawy chronologii muzułmańskiej, Kraków: Księgarnia Akademicka 2013;

52.  Por.Złe duchy w Biblii i Koranie - wpływ demonologii biblijnej na koraniczne koncepcje szatana w kontekście oddziaływań religii starożytnych , [data dostępu 1.07.2016] , Kraków: UNUM 1999.

53.  Por. Eschatologia muzułmańska – możliwości dialogu na podstawie analizy islamskiej nauki o Al-A‘raf – „czyśćcu” , [data dostępu 4.07.2016], w: Dialog międzyreligijny, red. H. Zimoń, Lublin 2004, s. 289-310 .

54.  Por.Tematyczna konkordancja do Koranu , [data dostępu 10.07.2016] , Kraków: UNUM 2006

55.  Por. Hermeneutyka Koranu w świecie islamu. Rozumienie objawienia, typy egzegezy i kontrowersje wokół krytycznego badania świętej księgi, w: Islam. Apologia i dialog, ed. P. Artemiuk,